Lwów w ceremoniale Trybunału Koronnego prowincji Małopolskiej
[Lvov in the Ceremonial of the Crown Tribunal in Małopolska Province]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKLODOWSKA. SECTIO L (ISSN: 2083-3636) Rok wydania: 2010
Tom: Sectio L, Artes
Numer czasopisma: 8
Strony od-do: 27-41
Streszczenie: W początkach panowania Stanisława Augusta doszło do rozdziału Trybunału Koronnego, obradującego dotychczas w Piotrkowie i Lublinie, na dwa odrębne Trybunały – prowincji wielkopolskiej (której podlegało Mazowsze) oraz małopolskiej (której podlegała Ruś Koronna). Ten ostatni obradował w Lublinie i we Lwowie. Trybunał lubelski w chwili rozdziału miał już blisko dwustuletnią historię, tak więc ceremoniał lwowski był na nim wzorowany. Prezydentem zreformowanego trybunału został Ignacy Krasicki, a marszałkiem Ignacy Cetner. Trybunał obradował we Lwowie początkowo w klasztorze dominikanów, później zaś na niskim zamku. Archiwum trybunalskie przechowywano w sąsiadującej z gmachami dominikańskimi cerkwi wołoskiej. Wiadomości o wyglądzie sali sądowej na lwowskim zamku podaje Lustracya generalna (...) ziemi lwowskiey z 1765 r., z której wiadomo, że było to duże pomieszczenie z nową posadzką i świeżo otynkowanymi ścianami z ławami ustawionymi przy ścianach. W powyższym inwentarzu brak jest informacji o dekoracjach sali, można jednak spróbować je odtworzyć na podstawie porównania z wystrojem sali sądowej ratusza lubelskiego. Dekoracje sal sadowych we Lwowie były zapewne znacznie skromniejsze niż w Lublinie. Pewne podstawowe atrybuty musiały jednak i tam być obecne, tym bardziej, że są akcentowane w ówczesnych mowach trybunalskich. Krzyż, portret króla, być może także portrety Stefana Batorego i Jana Zamoyskiego, oraz wizerunki dawniejszych marszałków i prezydentów „przodków na urzędzie”, podkreślających historyczną ciągłość trybunału. Marszałek i prezydent postawili sobie za cel, między innymi, ograniczenie trybunalskiego splendoru. Uchwalony z inicjatywy Krasickiego rodzaj wewnętrznego regulaminu – tzw. Monita secreta miał dyscyplinować deputatów podczas sesji trybunału. Marszałek i prezydent starali się ograniczać uczty i huczne zabawy, będące do tej pory nieodłącznym atrybutem trybunalskich sesji. Tradycją trybunalską, ustaloną w Lublinie i Piotrkowie, było poruszanie się marszałka i prezydenta w dużej asyście i wojskowej eskorcie. W czasie kadencji lwowskiej praktykę tą znacznie ograniczono. Konsekwencją rezygnacji z eskorty było zaatakowanie we Lwowie prezydenta Krasickiego, przez grupkę pijanej szlachty, wydarzenie to nie miało zresztą precedensu.
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Krzysztof Gombin",
title = "Lwów w ceremoniale Trybunału Koronnego prowincji Małopolskiej",
journal = "ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKLODOWSKA. SECTIO L (ISSN: 2083-3636)",
year = "2010",
number = "8",
pages = "27-41"
}
Cytowanie w formacie APA:
Gombin, K. (2010). Lwów w ceremoniale Trybunału Koronnego prowincji Małopolskiej. ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKLODOWSKA. SECTIO L (ISSN: 2083-3636), 8, 27-41.