Przemiany moralności w polskim społeczeństwie między mitem a rzeczywistością. W kręgu socjologii Janusza Mariańskiego
[Changes in Morality in the Polish Society between the Myth and Reality. Within the Range of Janusz Mariański's Sociology]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Nauk Społecznych (ISSN: 0137-4176)
Rok wydania: 2015
Tom: 7(43)
Numer czasopisma: 2
Strony od-do: 161-180
Streszczenie: Janusz Mariański formułuje cztery scenariusze przemian moralności w społeczeństwie polskim – sekularyzacja, indywidualizacja, rekonstrukcja i rewitalizacja moralności. Wyniki badań socjologicznych wskazują, że obecnie najintensywniej realizującym się scenariuszem jest sekularyzacja, w rozumieniu autonomizacji religijności i moralności. Można przypuszczać, że w przyszłości nastąpi intensyfikacja procesów przemian moralności również w ramach pozostałych scenariuszy. Wskazują na to hipotezy braku i socjalizacji Ronalda Ingleharta. Obecne pokolenie młodzieży wzrasta w zgoła odmiennych warunkach bezpieczeństwa materialnego niż reprezentanci starszych kohort urodzeniowych, których młodość przypadała w okresie Polski Ludowej. Osłabione poczucie bezpieczeństwa fizycznego czy materialnego wiąże się z silniejszym rygoryzmem moralnym. Niepodważalność reguł moralnych sprawia bowiem, że świat społeczny jest bardziej przewidywalny, a w związku z tym bardziej bezpieczny, mimo zagrożeń bytu fizycznego i materialnego. Wzrastanie w warunkach bezpieczeństwa fizycznego i materialnego wywołuje efekt odwrotny – relatywizacja moralności jest łatwiejsza. Zgodnie z koncepcją Ingleharta społeczeństwo polskie czeka intensywniejsza faza przemian moralności na skutek wymiany pokoleniowej. Porównanie wyników badań Mariańskiego nad kondycją moralną młodzieży z wynikami badań w przekroju ogólnospołecznym nie uprawnia do wniosku, że przemiany te będą mieć charakter gwałtowny. Rzeczywiście młodzież w większym stopniu, niż dorośli opowiada się za relatywizacją moralności. Jednak w obszarze autonomizacji moralności, w kwestiach obyczajowości oraz zaufania społecznego jako spoiwa ładu moralnego różnice pomiędzy młodzieżą a dorosłymi nie mają charakteru międzypokoleniowej „przepaści”.
Dostęp WWW: https://tnkul.pl/files/userfiles/files/RNS2015nr2_161-180_Adamczyk-D.pdf
DOI: 10.18290/rns.2015.7(43).2-13
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Grzegorz Adamczyk",
title = "Przemiany moralności w polskim społeczeństwie między mitem a rzeczywistością. W kręgu socjologii Janusza Mariańskiego",
journal = "Roczniki Nauk Społecznych",
year = "2015",
number = "2",
pages = "161-180"
}
Cytowanie w formacie APA:
Adamczyk, G. (2015). Przemiany moralności w polskim społeczeństwie między mitem a rzeczywistością. W kręgu socjologii Janusza Mariańskiego. Roczniki Nauk Społecznych, 2, 161-180.