Filozofia, humanistyka i nauki społeczne – wezwanie do ofensywy
[Philosophy, the Humanities and social sciences - the call to assume the offensive]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Człowiek i Społeczeństwo (ISSN: 0239-3271)
Rok wydania: 2015
Numer czasopisma: 39
Strony od-do: 87-102
Streszczenie: Celem niniejszego artykułu jest uzasadnienie wezwania filozofii, humanistyki i nauk społecznych do ofensywy, by zapewnić im właściwy metodologiczny, organizacyjny i społeczny status. Punktem wyjścia rozważań są zmiany tak współczesnego kontekstu, jak i sposobu uprawiania nauki, tj. przejście: od badań dyscyplinarnych do transdyscyplinarnych, od bezwzględnego uznania nauki za źródło postępu cywilizacyjnego do uznania jej za źródło nieuchronnego ryzyka , od modelu liniowego: badania podstawowe-badania stosowane-korzyści społeczne do modelu „heliksowego” splecenia nauki i społeczeństwa w nierozerwalną całość, od autonomii nauki do partycypacji różnych grup interesariuszy w badaniach naukowych. Na tym tle pokazane zostaje, iż projekt badawczy, którego celem miałoby być rozwiązanie życiowego problemu nie może zostać przygotowany i wykonany jedynie w ramach obszaru nauk przyrodniczych i technicznych, ale musi angażować pojęcia i tezy z filozofii, nauk humanistycznych i społecznych. Zaangażowania filozofii, humanistyki i nauk społecznych wymaga też właściwe wykorzystanie istniejącego rozwiązania wypracowanego przez nauki przyrodnicze czy techniczne. Analizy te pozwalają wyciągnąć wniosek, iż zarówno uprawianie nauk, jak i wykorzystanie rezultatów wymaga współpracy – a może nawet i symbiozy – nauk przyrodniczych, technicznych i społecznych, oraz humanistyki i filozofii. Tego samego wymaga - tak od naukowców jak i od nie-naukowców - uczestniczenie jako interesariusz w procesach kształtowania postępu naukowo-technicznego. Z tej racji także i edukacja musi mieć symbiotyczny charakter. Wnioski te stanowią uzasadnienia tytułowego wezwania do ofensywy. W tle rozważań tkwią zaś pytania o ostateczny cel nauki i edukacji oraz ich filozoficzne fundamenty, co wskazuje na wyjątkowy status filozofii.
Słowa kluczowe: nauki społeczne i humanistyczne, filozofia, Mode 2 science, postęp naukowo-techniczny, postulat symbiozy nauk
Dostęp WWW: http://czlowiek-wns.home.amu.edu.pl/sites/default/files/archiwum/xxxix/Lekka-Kowalik.pdf



Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Ewa Lekka-Kowalik",
title = "Filozofia, humanistyka i nauki społeczne – wezwanie do ofensywy",
journal = "Człowiek i Społeczeństwo",
year = "2015",
number = "39",
pages = "87-102"
}

Cytowanie w formacie APA:
Lekka-Kowalik, E. (2015). Filozofia, humanistyka i nauki społeczne – wezwanie do ofensywy. Człowiek i Społeczeństwo, 39, 87-102.