Ku ekonomii zakorzenionej w miłości
[Towards an economy rooted in love]
Artykuł naukowy w wydawnictwie zbiorowym recenzowanyMiejsce: Warszawa
Rok wydania: 2017
Tytuł publikacji: Ekonomia a chrześcijaństwo : świat biznesu przez pryzmat encyklik św. Jana Pawła II Centesimus Annus i Laborem Exercens
Redaktorzy: Agnieszka Lekka-Kowalik
Strony od-do: 9-18
Streszczenie: Rok 2016 był rokiem ważnych rocznic. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił go Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. W uchwale z dn. 22 grudnia 2015 r. czytamy: „Chrzest władcy Polan i jego dworu, a w konsekwencji Chrzest Polski, odbył się w Wigilię Paschalną, 14 kwietnia 966 roku. Akt ten miał decydujące znaczenie dla procesu jednoczenia plemion polskich pod władzą Piastów i kształtowania się chrześcijańskiej tożsamości naszego Narodu”. A Jan Paweł II, do młodzieży w Gnieźnie 3 czerwca 1979 roku powiedział: „Chrzest, który w ciągu całego millenium przyjmowały pokolenia naszych rodaków, nie tylko wprowadzał ich w tajemnicę śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, nie tylko czynił dziećmi Bożymi przez łaskę, ale znajdował stale bogaty rezonans w dziejach myśli, w twórczości artystycznej, w poezji, muzyce, dramacie, plastyce, malarstwie i rzeźbie”. Papież wyraźnie podkreśla, iż przyjęcie chrztu włącza i jednostkę, i naród do wspólnoty, a z drugiej – wywołuje „bogaty rezonans”, bowiem przemienia myślenie i działanie w różnych sferach aktywności. Krótko mówiąc, przyjęcie chrztu przemienia tworzenie kultury. A kultura jest wyrazem człowieka i potwierdzeniem człowieczeństwa. Człowiek ją tworzy — i człowiek przez nią tworzy siebie, a zarazem tworzy kulturę we wspólnocie z innymi. Kultura jest wyrazem międzyludzkiej komunikacji, współmyślenia i współdziałania ludzi. Powstaje ona na służbie wspólnego dobra — i staje się podstawowym dobrem ludzkich wspólnot”. W 2016 roku były też rocznice dwóch ważnych encyklik Jana Pawła II: Laborem exercens (14.09.1981), Centesimus annus (1.05.1991). Obie encykliki zostały przez Papieża ogłoszone w związku z rocznicami encykliki Leona XIII Rerum novarum, encykliki przełomowej w nauczaniu społecznym Kościoła. Obie też podejmują kwestie związane z gospodarką i dobrobytem. Pierwsza skupia się na chrześcijańskim rozumieniu pracy. W drugiej Papież wzywa: „pragnę zaproponować „odczytanie na nowo” encykliki Papieża Leona XIII, zachęcając do „spojrzenia wstecz”, to jest na jej tekst, aby sobie uświadomić bogactwo sformułowanych w niej fundamentalnych zasad, dotyczących rozwiązywania kwestii robotniczej. Ale zachęcam też do „spojrzenia dokoła”, na „rzeczy nowe”, które nas otaczają i w których jesteśmy — by tak rzec — zanurzeni, a które znacznie różnią się od „rzeczy nowych”, charakteryzujących ostatnie dziesięciolecie ubiegłego wieku. Zachęcam wreszcie do „spojrzenia w przyszłość”, w której już dostrzegamy trzecie tysiąclecie ery chrześcijańskiej, pełne niewiadomych, ale też wiele obiecujące”. Zebrane w tomie teksty są odpowiedzią na to wezwanie Papieża. Autorzy – teoretycy i praktycy – obierają różne punkty widzenia, ale zgromadzone teksty pokazują dwie rzeczy: (1) społeczne nauczanie Kościoła nie straciły swej aktualności i siły inspirowania refleksji i rozwiązań zgodnych z powołaniem chrześcijańskim; (2) ma sens mówienie o chrześcijańskich przedsiębiorstwach i chrześcijańskiej koncepcji ekonomii. Chrzest znajduje swój bogaty rezonans także z “przyziemnej” dziedzinie zarabiania pieniędzy. Autorzy podzielają pogląd, że człowiek musi mieć środowisko, które umożliwia mu rozwój jego potencjalności. Człowieka nie można redukować do materii, ponieważ jest osobą, tj. bytem wyposażonym w rozum i wolność i jako taki posiada niezbywalną godność. Gospodarka, ustrój polityczny, ekonomiczny czy prawny muszą być odpowiedzią na osobową naturę człowieka. Człowiek jest początkiem i celem działań ekonomicznych. W tej perspektywie ekonomia, praca, nauka, kapitał, przedsiębiorczość, innowacyjność, przywództwo, czy wolna od handlu niedziela okazują się kwestią moralną. Wybrzmiewa to w encyklice Benedykta XVI Caritas in Veritate: „Sfera ekonomiczna nie jest ani etycznie neutralna, ani ze swej natury nieludzka i antyspołeczna. Należy ona do działalności człowieka, i właśnie dlatego, że jest ludzka, powinna być etycznie strukturyzowana i instytucjonalizowana. [...] Chodzi o wymogi zarazem miłości jak i prawdy.
Słowa kluczowe: gospodarka, nauczanie społeczne Kościoła, człowiek-osoba, chrześcijaństwo, miłość w prawdzie
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Ewa Lekka-Kowalik",
title = "Ku ekonomii zakorzenionej w miłości",
journal = "",
year = "2017",
pages = "9-18"
}
Cytowanie w formacie APA:
Lekka-Kowalik, E. (2017). Ku ekonomii zakorzenionej w miłości. , 9-18.