Sztuki Mikołaja Gogola na scenie lubelskiej w latach 1869–1939 – realizacje polskie i w języku oryginału
[Plays by Nikolai Gogol on the Lublin Stage in the Years 1869–1939 – Polish performances and in the original language]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Slavia Orientalis (ISSN: 0037-6744)
Rok wydania: 2024
Tom: LXXIII
Numer czasopisma: 3
Strony od-do: 43-66
Streszczenie: Artykuł jest pierwszym naukowym, całościowym opracowaniem dziejów scenicznych i recepcji krytycznej Mikołaja Gogola na scenie lubelskiej (Polska) w latach 1869-1939. Praca wypełnia lukę w badaniach teatrologicznych. Autorka opisuje nieznane fakty, niepublikowane dzieje sceniczne Gogola na przykładzie Lublina, w kontekście historycznym i kulturowym (czasy zaboru rosyjskiego) oraz po odzyskaniu niepodległości przez Polskę (1918-1939). Opracowanie powstało w oparciu o materiały źródłowe (prasowe i archiwalne). Autorka bada następujące aspekty: kreacje artystyczne, środki wyrazu artystycznego, reakcje publiczności i opinie krytyków. "Rewizor" był najczęściej wystawiany w teatrze lubelskim, choć zmieniało się spojrzenie na wymowę utworu. Przedmiotem zainteresowania badawczego są zarówno inscenizacje sztuk Gogola w języku polskim (od lubelskiej prapremiery "Rewizora" w 1890 roku), jak i wystawienia tej samej sztuki w języku oryginału przez rosyjskich amatorów (1869), cesarskie zespoły dramatyczne (np. "Rewizor" w reżyserii N. Arbenina pod koniec XIX wieku) czy Teatr Stanisławskiego (1931). Wśród sztuk i adaptacji Gogola, wystawionych na scenie lubelskiej, znalazły się "Ożenek" (teatr szkolny, 1900; lubelska prapremiera sztuki w 1909 r., języku polskim, w realizacji zespołu Aleksandra Zelwerowicza, gościnnie czy Teatru Stanisławskiego, w języku rosyjskim, 1931), "Martwe dusze" (1897, w oryginale), a także: "Taras Bulba" (1897), "Wij" z elementami nadprzyrodzonymi (1901, 1902), "Noc majowa" (1902), wystawione gościnnie przez małoruskie (ukraińskie) zespoły teatralne.
Słowa kluczowe: Gogol Mikołaj, dramat rosyjski, Rewizor, Ożenek, Taras Bulba, Wij, Noc majowa, teatr lubelski, Teatr Stanisławskiego, aktorzy, Polska, XIX wiek, XX wiek
Dostęp WWW: https://journals.pan.pl/dlibra/publication/152639/edition/134093/content
DOI: 10.24425/slo.2024.152639
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Elżbieta Stoch",
title = "Sztuki Mikołaja Gogola na scenie lubelskiej w latach 1869–1939 – realizacje polskie i w języku oryginału",
journal = "Slavia Orientalis",
year = "2024",
number = "3",
pages = "43-66"
}
Cytowanie w formacie APA:
Stoch, E. (2024). Sztuki Mikołaja Gogola na scenie lubelskiej w latach 1869–1939 – realizacje polskie i w języku oryginału. Slavia Orientalis, 3, 43-66.