Argumenty kosmologiczne w uzasadnianiu tezy o jedności Wszechświata
[Cosmological arguments in justification a thesis of the unity of the Universe]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Filozoficzne (ISSN: 0035-7685)
Rok wydania: 2014
Tom: 62
Numer czasopisma: 3
Strony od-do: 65-84
Streszczenie: Współczesna kosmologia wskazuje na pewne przejawy jedności Wszechświata, np.: uniwersalność praw przyrody, globalną czasoprzestrzeń, możliwość wyróżnienia uniwersalnego czasu i jednej, wspólnej historii, czy też ścisłe zależności między parametrami kosmologicznymi i stałymi fizycznymi a faktem istnienia życia. Wykorzystanie metody abstrakcji i wnioskowania analogicznego w analizie własności Wszechświata pozwalają, bez naruszania zasady autonomiczności nauki i filozofii, zasadnie argumentować za tezą o jego nomologicznej jedności. Z drugiej strony w kosmologii przyjmuje się założenia związane z określeniem przedmiotu jej badań oraz warunkujące jej uprawianie. Ich podstawą jest przekonanie o stałym, niezależnym od czasu i miejsca, sposobie funkcjonowania przyrody. Pozwala to na formułowanie opisujących ją niezmiennych czasoprzestrzennie praw i ekstrapolowanie ich na cały Wszechświat. Uzasadnieniem takiej praktyki badawczej jest zgodność konstruowanych modeli kosmologicznych z obserwacją, efektywność wyjaśniania problemów badawczych, spójność z innymi działami wiedzy przyrodniczej oraz sukcesy programów unifikacyjnych i badań interdyscyplinarnych.
Słowa kluczowe: jedność Wszechświata, prawa przyrody, modele kosmologiczne, filozoficzne założenia w kosmologii, relacja nauka-filozofia

---

Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Dariusz Dąbek",
title = "Argumenty kosmologiczne w uzasadnianiu tezy o jedności Wszechświata",
journal = "Roczniki Filozoficzne",
year = "2014",
number = "3",
pages = "65-84"
}

Cytowanie w formacie APA:
Dąbek, D. (2014). Argumenty kosmologiczne w uzasadnianiu tezy o jedności Wszechświata. Roczniki Filozoficzne, 3, 65-84.