Hiponimia i meronimia w słownictwie agrarnym XVII-wiecznych dzieł Jakuba Kazimierza Haura
[Hyponymy and Meronymy in the Agrarian Vocabulary of the Seventeenth-Century Works of Jakub Kazimierz Haur]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Rok wydania: 2016
Tom: 64
Numer czasopisma: 8
Strony od-do: 75-96
Streszczenie: Niniejszy artykuł prezentuje wycinek polskiej leksyki XVII-wiecznej, wyekscerpowanej z trzech popularnych dzieł poradnikowo-encyklopedycznych Jakuba Kazimierza Haura (autora poczytnych przez dwa stulecia traktatów o tematyce agrarnej), ujętej w relacje hiponimii i meronimii. Badania wykazały, że nie da się objąć jednym schematem hiponimicznym lub meronimicznym – nawet bardzo uogólnionym – wszystkich terminów rolniczych. Takie układy trzeba konstruować osobno dla poszczególnych typów słownictwa (z kategorii ludzi, roślin, zwierząt, artefaktów, miar itd.), choć niektóre pola leksykalno-semantyczne z danej kategorii mogą mieć podobną, zbieżną w niektórych miejscach strukturę, zwłaszcza na górnych poziomach hierarchii, np. w układzie hiponimicznym: gadzina – bydło; drób – kogut, kura; koń, krowa; baran, owca lub meronimicznym: budynek – dach, węgieł; izba, pokój; okół – chlew, obora; piwnica, loch. Holonimię i meronimię łączy wspólny składnik, tj. element zawierania się znaczenia, różni je natomiast struktura hierarchii, jakie każda z nich tworzy. Obie analizowane relacje semantyczne porządkują zebrany z tekstów Haura zasób leksykalny w zakresie XVII-wiecznej terminologii rolniczej. Hiponimia w wyniku poszukiwania elementu podobieństwa, meronimia zaś przez próby zintegrowania części i całości przyczyniły się do wydzielenia wewnętrznie spójnych i zewnętrznie odróżnianych grup słownictwa o niekiedy skomplikowanych związkach znaczeniowych.
Słowa kluczowe: relacje semantyczne, hiponim, hiperonim, holonim, meronim, terminologia specjalistyczna
Dostęp WWW: http://czasopisma.tnkul.pl/index.php/rh/article/view/3520/3623
DOI: 10.18290/rh.2016.64.8-5


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Cecylia Galilej",
title = "Hiponimia i meronimia w słownictwie agrarnym XVII-wiecznych dzieł Jakuba Kazimierza Haura",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2016",
number = "8",
pages = "75-96"
}

Cytowanie w formacie APA:
Galilej, C. (2016). Hiponimia i meronimia w słownictwie agrarnym XVII-wiecznych dzieł Jakuba Kazimierza Haura. Roczniki Humanistyczne, 8, 75-96.