Polubowne rozstrzyganie sporów administracyjnych według przepisów Kościoła łacińskiego
[Concilliation in settling administrative recourses according to the regulations of the Latin Church]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Prawo Kanoniczne (ISSN: 0551-911X)
Rok wydania: 2012
Numer czasopisma: 1-4
Strony od-do: 3-20
Streszczenie: Aktualnie dostępnymi środkami przewidzianymi przez prawodawcę kodeksowego, których bezpośrednim celem jest zapobieżenie powstania sporu administracyjnego w sensie formalnym, są: prośba do autora aktu o odwołanie go lub poprawienie, zwrócenie się obu stron do mediatorów, skierowanie sprawy do rozpatrzenia przez urząd lub komisję ustanowioną przez konferencję biskupów lub poszczególnego biskupa. Przedmiotem tychże środków pojednawczych są wszystkie akty administracyjne poszczególne, zwłaszcza dekrety i nakazy konkretne, o których w kan. 1732, a zatem wydane w zakresie zewnętrznym pozasądowym, poza tymi, których autorem jest sam papież lub sobór powszechny. Najstarszym a zarazem najprostszym sposobem uniknięcia sporu administracyjnego jest zwrócenie się z prośbą do autora aktu o jego odwołanie lub poprawienie, przez tego, który czuje się pokrzywdzony, zbyt obciążony decyzją przełożonego. Na poszczególnych etapach kształtowania się kościelnej sprawiedliwości administracyjnej, środek ten zyskiwał różny stopień zastosowania, aż do projektu reformy administracyjnej z 1972 r., w którym wśród zaproponowanych środków odwoławczych, na pierwszym miejscu pojawiła się właśnie prośba do autora aktu o jego odwołanie lub poprawienie. Poza wyjątkami prawnie określonymi, zwrócenie się z prośbą do autora aktu jest czynnością obligatoryjną przed wniesieniem rekursu hierarchicznego. Fakt wniesienia tejże prośby zawsze powoduje skutek przekazujący (effectus devolutivus) sprawę do ponownego rozpatrzenia, czyli powtórnego ustosunkowania się przełożonego do sprawy będącej przedmiotem wydanego przezeń aktu. W tym co się odnosi do skutku zawieszającego (effectus suspensivus) - zdaniem prawodawcy - sam fakt wniesienia tego rodzaju prośby należy pojmować jednocześnie jako prośbę o zawieszenie wykonania aktu będącego przedmiotem prośby (can. 1734 §1). Kolejnym środkiem polubownego rozstrzygnięcia sporu jest mediacja, czyli zwrócenie się obu stron zagrożonych konfliktem do osób cieszących się u nich autorytetem i poważaniem, z prośbą o rozstrzygnięcie ich kwestii spornej, z jednoczesnym zobowiązaniem do podporządkowania się zaproponowanemu przez nich rozwiązaniu. Z pomocy mediatorów można korzystać na każdym etapie sporu a nie tylko przed jego powstaniem, poza prawnie określonymi wyjątkami. Ostatnim środkiem pojednawczym, o którym mowa w CIC/83 jest odwołanie się do urzędu lub komisji pojednawczej, których zadaniem jest doprowadzenie przełożonego, będącego autorem aktu administracyjnego i jego adresata, do pojednania na drodze kompromisu. Konferencji biskupów zostało przyznane uprawnienie ustanowienia w każdej diecezji na sposób stały pewnego urzędu lub komisji, których zadaniem byłoby poszukiwanie i sugerowanie słusznych rozwiązań oraz prawo wydania odpowiednich norm regulujących działalność tychże organów. Gdyby zaś konferencja biskupów nie skorzystała z przyznanych jej kompetencji, wówczas poszczególni biskupi diecezjalni, jak i zwierzchnicy kościołów partykularnych zrównani w prawie z biskupem diecezjalnym, mogą powołać do istnienia tego rodzaju instytucje w swoich diecezjach. Ogólnie jednak można powiedzieć, iż odpowiednią drogą uniknięcia lub rozwiązania sporu, o której mowa w can. 1733 §1 jest każde działanie umożliwiające autorowi aktu administracyjnego bądź jego hierarchicznemu przełożonemu weryfikację, czy zawarte w akcie rozstrzygnięcie określonej sprawy nie jest sprzeczne z dobrem publicznym . Ukierunkowywanie się na jego realizację, wraz z uwzględnieniem dobra prywatnego jednostek administrowanych, stanowi o takim porządku społecznym, w którym struktura i formy funkcjonowania podmiotów władzy spełniają we właściwy sposób swoje zadania.
Słowa kluczowe: akt administracyjny, wadliwość aktu, mediacja, Komisja pojednwacza.
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Artur Miziński",
title = "Polubowne rozstrzyganie sporów administracyjnych według przepisów Kościoła łacińskiego",
journal = "Prawo Kanoniczne",
year = "2012",
number = "1-4",
pages = "3-20"
}
Cytowanie w formacie APA:
Miziński, A. (2012). Polubowne rozstrzyganie sporów administracyjnych według przepisów Kościoła łacińskiego. Prawo Kanoniczne, 1-4, 3-20.