Ochrona praw oskarżonego w Kościele, w szczególności w kanonicznym procesie karno-sądowym
[Protection of Defendant's Rights in the Church, Especially in a Penal Judicial Trial]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Nauk Prawnych (ISSN: 1507-7896)
Rok wydania: 2007
Strony od-do: 141-165
Streszczenie: Podstawowym celem Kościoła jako społeczności jest prowadzenie wiernych ku pełnej realizacji ich powołania, stąd zbawienie dusz ludzkich jawi się jako najwyższe prawo Kościoła (salus animarum suprema lex). Świadomość tego zadania towarzyszy Kościołowi od początków jego istnienia. We właściwym wypełnianiu jego zasadniczej funkcji i dążeniu do osiągnięcia ostatecznego celu, obok funkcji nauczania i uświęcania, istotne znaczenie posiada funkcja rządzenia, która realizuje się przede wszystkim poprzez stanowienie i stosowanie norm prawnych. Co do zasady, działalność władzy sądowej w Kościele ma charakter pastoralny ze względu na samą naturę Kościoła. Rozstrzyganie ewentualnych konfliktów powinno się odbywać w duchu chrześcijańskiej miłości. Niestety, ze względu na naturę ludzką, niektóre spory w Kościele muszą być kierowane na drogę sądową. Funkcjonujący w Kościele aparat sądowniczy (także karny) opiera się na poszanowaniu godności i praw każdego człowieka, w tym także oskarżonego. Potrzeba zapewnienia pełnych uprawnień oskarżonego jako podmiotu procesu karnego jest niezwykle istotna. Aktualnie obowiązujący Kodeks na pierwszym miejscu wśród praw oskarżonego wyróżnia jego prawo do obrony. W zakres tego prawa wchodzą zasadniczo wszystkie pozostałe uprawnienia, jakie posiada on w procesie. Właściwe zagwarantowanie praw oskarżonego jest konieczne ze względu na dotkliwy skutek, jaki wiąże się z wymierzeniem mu lub deklarowaniem kary. Sprawiedliwy wyrok, do którego wierni mają zawsze prawo, powinien być wydany zgodnie z przepisami prawa, jednakże zgodnie ze słusznością kanoniczną. W normach własnych kanonicznego procesu karno-sądowego zostały zapisane regulacje szczegółowe, które są przejawem szerokiej ochrony praw oskarżonego w tym postępowaniu. Stosowanie tych norm w istotny sposób wpływa na charakter obrony jego uprawnień, jako obrony aktywnej i pełnej. Aby maksymalnie zagwarantować oskarżonemu ochronę jego praw, prawodawca wskazuje na szczególne uprawnienia oskarżonego w procesie (konieczność udziału adwokata w procesie karno-sądowym; konieczność akceptacji przez oskarżonego zrzeczenia się instancji przez rzecznika sprawiedliwości; prawo oskarżonego do ostatniego słowa w dyskusji sprawy; obowiązek deklarowania przez wyrok niewinności oskarżonego; brak konieczności przyznania się do popełnienia przestępstwa i złożenia przysięgi przez oskarżonego) oraz na możliwość zastosowania różnych przejawów władzy dyskrecjonalnej sędziego, dzięki którym może on m. in. złagodzić karę wymierzaną oskarżonemu, a nawet zastąpić ją pokutą. Prawodawca kościelny ustanawia również dopuszczalność wniesienia przez oskarżonego środków odwoławczych od wyroku w jego mniemaniu niesłusznego lub też nieważnego. Wszystkie te regulacje stanowią przejaw pełnego zapewnienia ochrony praw osoby oskarżanej o popełnienie przestępstwa w społeczności kościelnej.
Słowa kluczowe: Oskarżony, proces karny, ochrona praw, prawo do obrony
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Artur Miziński",
title = "Ochrona praw oskarżonego w Kościele, w szczególności w kanonicznym procesie karno-sądowym ",
journal = "Roczniki Nauk Prawnych",
year = "2007",
pages = "141-165"
}
Cytowanie w formacie APA:
Miziński, A. (2007). Ochrona praw oskarżonego w Kościele, w szczególności w kanonicznym procesie karno-sądowym . Roczniki Nauk Prawnych, 141-165.