Adwokat kościelny w aktualnych przepisach prawa kanonicznego
[Ecclesiastical advocate in a current canon law]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: TEKA Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie (ISSN: 1899-7694)
Rok wydania: 2012
Tom: 5
Numer czasopisma: 14
Strony od-do: 102-121
Streszczenie: Prawo do obrony stanowi jedno z najważniejszych uprawnień wiernych w kanonicznym procesie sądowym. Instytucją gwarantującą jego realizację jest instytucja adwokata kościelnego. Jest to znawca prawa, służący stronie radą i pouczeniem oraz występujący z jej obroną przed sądem pisemnie lub ustnie przez naprowadzanie faktów i przytaczanie przepisów prawnych. Szczególny wpływ na ukształtowanie się współczesnej definicji adwokata miało prawo rzymskie oraz instytucje powstałe w ramach jego funkcjonowania. Biorąc pod uwagę charakter relacji łączącej adwokata z trybunałem, można mówić o adwokatach stałych i prywatnych; w zależności zaś od rodzaju trybunału, wyróżnia się adwokatów w trybunałach niższej instancji, jak również adwokatów Stolicy Apostolskiej, czyli adwokatów Roty Rzymskiej, adwokatów w postępowaniu kanonizacyjnym oraz adwokatów Kurii Rzymskiej. Adwokaci Stolicy Świętej, jako odrębna grupa, zapewniają jej obronę tak na forum cywilnym jak i kościelnym. Nowością w relacji do wcześniej obowiązującego kodeksu jest urząd adwokata stałego, funkcjonującego na mocy CIC/1983, can. 1490. Prawo powszechne (CIC/83, can. 1483) wymaga od kandydatów na stanowisko adwokata kościelnego: pełnoletniości, dobrego imienia, posiadania doktoratu lub wykazywania się skądinąd biegłością w prawie oraz zatwierdzenia biskupa, przy czym prawo partykularne może ustanowić wymagania dodatkowe. Rola adwokata kościelnego w procesie kanonicznym uwidacznia się wówczas, gdy wskaże się możliwości jego działań począwszy od etapu przedprocesowego, poprzez poszczególne fazy procesu - od chwili zawiązania sporu, aż do działań odwoławczych od wyroku sędziego, a także w nietypowym przebiegu instancji i sprawach wpadkowych. Podejmowane od 1949 r. próby regulacji kwestii współpracy adwokatów z trybunałami kościelnymi w Polsce, wciąż czekają na swoje ostateczne prawne rozstrzygnięcie, które określiłoby zasady ich działalności, w sposób w miarę jednolity dla terenu podległego Konferencji Biskupów Polskich.
Słowa kluczowe: adwokat kościelny, prawo kanoniczne, proces, Trybunał Roty Rzymskiej
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Artur Miziński",
title = "Adwokat kościelny w aktualnych przepisach prawa kanonicznego",
journal = "TEKA Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie",
year = "2012",
number = "14",
pages = "102-121"
}
Cytowanie w formacie APA:
Miziński, A. (2012). Adwokat kościelny w aktualnych przepisach prawa kanonicznego. TEKA Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie, 14, 102-121.