Doświadczenie, podmiot i byt. U podstaw filozoficznej antropologii Karola Wojtyły
[Experience, subject and being. At the basis of Karol Wojtyła's philosophical anthropology]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL (ISSN: 0860-8024)
Rok wydania: 2025
Tom: 38
Numer czasopisma: 151
Strony od-do: 39-55
Streszczenie: W artykule podjęto próbę ukazania kluczowych punktów specyfiki doświadczenia i podmiotowości osoby w filozofii Wojtyły, z podkreśleniem jego najbardziej znaczących osiągnięć w tym zakresie. Wskazano zatem na rangę elementarnego doświadczenia człowieka, na osobowy (przeżyciowy) charakter świadomości, w którym doświadczenie kreuje osobowe ”ja”, oraz na wielostronny zabieg harmonizacji strony subiektywnej i obiektywnej w doświadczeniu osoby jako podmiotu działania i istnienia. Omówiono różne odsłony dwubiegunowości wewnętrznego doświadczenia, takie jak poznanie i przeżywanie, samowiedza i samoświadomość, refleksyjność i refleksywność, podmiotowość metafizyczna i podmiotowość osobowa. Znaczącym walorem metody filozoficznej Wojtyły jest ukazanie, w jaki sposób człowiek jest podmiotem, jak doświadczenie odsłania i konstytuuje osobowe „ja”, a zarazem jak ugruntowuje osobę w realnym istnieniu. Osiągnięte w ten sposób poznawcze rezultaty stały się nieodzownym gruntem dla wszystkich istotnych zagadnień antropologiczno-etycznych, podejmowanych przez Wojtyłę w dalszych etapach jego filozoficznych analiz.
Słowa kluczowe: Karol Wojtyła, filozofia człowieka, osoba, doświadczenie człowieka, doświadczenie wewnętrzne, wgląd, podmiotowość, podmiot, świadomość, samoświadomość, refleksja, reflexio in actu exercito (refleksja towarzysząca), przeżycie (przeżywanie)
Dostęp WWW: https://czasopisma.kul.pl/index.php/ethos/article/view/19073/16268
DOI: 10.12887/38-2025-3-151-05
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Arkadiusz Gudaniec",
title = "Doświadczenie, podmiot i byt. U podstaw filozoficznej antropologii Karola Wojtyły",
journal = "Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL",
year = "2025",
number = "151",
pages = "39-55"
}
Cytowanie w formacie APA:
Gudaniec, A. (2025). Doświadczenie, podmiot i byt. U podstaw filozoficznej antropologii Karola Wojtyły. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 151, 39-55.