Семіотика у польському літературознавстві
[Semiotics in Polish literary studies]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Drohobycz
Rok wydania: 2016
Tytuł publikacji: Знак. Текст. Семіоза. Антологія текстів польської семіотики культури. Друга половина ХХ – початок ХХІ ст.
Redaktorzy: Andrzej Tyszczyk
Strony od-do: 283-289
Streszczenie: Semiotyka w literaturoznawstwie polskim XX wieku odegrała ważną rolę, szczególnie w latach 70 i pierwszej połowie lat 80. Budziła wielkie nadzieje, ale też i sprzeciw. Dla jednych była możliwością wycofania się ze zbytniego zaangażowania w literaturoznawstwo marksistowskie, mam tu na myśli przypadek Stefana Żółkiewskiego, dla innych stanowiła naturalne uzupełnienie i ważny impuls rozwoju metody strukturalnej, dla jeszcze innych była przeciwwagą strukturalizmu i obietnicą nowej drogi. „Wielka gorączka współczesnej humanistyki – semiotyka. Słowo wywołujące wypieki uwielbienia lub gniewu. Po śmierci strukturalizmu […] ona stała się systemem modelującym badania nad kulturą” - pisał w 1976 roku Władysław Panas w recenzji Semiotyki kultury1, ówczesnego bestselleru. Nawet jeśli w 1976 podejrzenie śmierci strukturalizmu w Polsce było w jakiejś mierze uzasadnione, to co najmniej równie uzasadnione jest inne przypuszczenie, a mianowicie, że to właśnie strukturalizm utorował drogę semiotyce do nauki o literaturze, będąc wszak genetycznie powiązany z koncepcją językoznawczej semiologii, ojca nowoczesnego strukturalizmu, Ferdynanda de Saussure'a. By więc zrozumieć fenomen rozwoju semiotyki w latach 70, trzeba uwzględnić jego strukturalistyczne tło.
Słowa kluczowe: Semiotyka, polska nauka o literaturze, strukturalizm