Lawina w Omodlonym Świecie. Filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego
[An Avalanche in the Petitionary World. Philosophy of Religion and the Saul Smilansky’s Cases]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Filozoficzne (ISSN: 0035-7685)
Rok wydania: 2016
Tom: 64
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 61-73
Streszczenie: Niniejszy artykuł stanowi polemikę z esejem Saula Smilansky’ego pt. O wątpliwej moralności niektórych rozpowszechnionych form modlitwy. Według Smilansky’ego niektóre modlitwy prośby, a zwłaszcza modlitwy o czyjeś dobra kosztem kogoś innego, są niemoralne. Zgadzam się z adwersarzem, że nie każda modlitwa jest moralnie akceptowalna, lecz jednocześnie argumentuję, że jego uzasadnienie tej tezy zakłada lub zawiera fałszywe przesłanki. W szczególności formułuję cztery zastrzeżenia (lub zarzuty) wobec jego argumentu: (i) punktem wyjścia filozofii modlitwy powinny być nie prywatne przekonania filozofa, lecz (w przypadku braku empirycznej wiedzy o modlących się ludziach) ortodoksja określonej religii (zastrzeżenie metodologiczne); (ii) modląca się osoba (zwłaszcza w trudnej sytuacji życiowej) nie rozważa konsekwencji wysłuchania swej modlitwy (zastrzeżenie psychologiczne); (iii) zgodnie z modelem biblijnym każda modlitwa prośby zawiera warunek ‘jeśli Bóg chce’ (zastrzeżenie teologiczne); (iv) pomimo (reprezentowanej przez Smilansky’ego) powszechnej opinii, modlitwa prośby nie jest działaniem w zwykłym znaczeniu tego słowa (zastrzeżenie ontologiczne). Tej ostatniej tezy bronię, posługując się rozróżnieniem Ch. Taliaferro na Świat Omodlony i Świat Nie-omodlony. Poza tym próbuję podać własne kryterium moralności modlitwy prośby: modlitwa taka jest moralnie dobra, jeśli buduje pozytywną relację z Bogiem lub innymi ludźmi oraz jest wypowiadana wraz z uzupełnieniem ‘Boże, bądź wola Twoja!’
Słowa kluczowe: modlitwa prośby, filozofia religii, teizm, tajemnica Boga
Dostęp WWW: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-d157a41b-c188-4cb8-8d64-a73c39f77e70/c/06-Wojtysiak_Corr.pdf
DOI: 10.18290/rf.2016.64.1-6
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Jacek Wojtysiak",
title = "Lawina w Omodlonym Świecie. Filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego",
journal = "Roczniki Filozoficzne",
year = "2016",
number = "1",
pages = "61-73"
}
Cytowanie w formacie APA:
Wojtysiak, J. (2016). Lawina w Omodlonym Świecie. Filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego. Roczniki Filozoficzne, 1, 61-73.