Kanoniczne aspekty sakramentu pokuty i pojednania w świetle Motu Proprio "Misericordia dei" Jana Pawła II
[Canonic aspects of the Sacrament of Penance and Reconciliation in the light of John Paul II's Motu Prorio "Misericordia Dei"]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Nauk Prawnych (ISSN: 1507-7896)
Rok wydania: 2006
Tom: 16
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 301-331
Streszczenie: Powyższy przegląd norm kanonicznych, które odnoszą się do sakramentu pokuty i pojednania, daje szczegółowy obraz jak widzieć ten sakrament we współczesnym Kościele i sytuacji życiowej wiernych. Podsumowaniem niech będą wytyczne szczegółowe Ojca Świętego Jana Pawła II, które umieszczone są w jego Motu proprio „Misericordia Dei”. Papież w tym liście wyjaśnia o jakie chodzi sytuacje, gdy idzie o zastosowanie absolucji generalnej dla zgromadzonych wiernych. Bazując na faktach, które miały miejsce w diecezjach Europy Zachodniej (Austria i Holandia), Papież wyraźnie określa kto jest kompetentny dla uznania daną sytuację za nadzwyczajną i kwalifikującą się do zastosowania absolucji generalnej bez wyznawania indywidualnie grzechów na spowiedzi usznej. Dla papieża sytuacja jest jasna i uznaje, iż „osąd, czy zachodzą warunki określone przez normę kanonu 961, § 1 n 2, nie zależy do spowiednika, ale do „biskupa diecezjalnego, który wziąwszy pod uwagę kryteria uzgodnione z pozostałymi członkami Konferencji Episkopatu, może określić wypadek takiej konieczności”. Te pastoralne kryteria winny być wyrazem dążenia do całkowitej wierności, w okolicznościach danego terytorium, fundamentalnym kryteriom wyrażonym w powszechnym prawie Kościoła, które zresztą opierają się na wymaganiach wynikających z samego Sakramentu Pokuty ujmowanego w takiej strukturze, w jakiej został ustanowiony przez Boga. Przypadki poważnej konieczności do zastosowania absolucji generalnej charakteryzują się następującymi cechami: a) chodzi tu o sytuacje wyjątkowe z obiektywnego punktu widzenia; na przykład teren misyjny, gdzie kapłan dociera bardzo rzadko raz albo kilka w roku, gdyż są to odizolowane wspólnoty; inne to warunki wojenne, meteorologiczne albo tym podobne; b) dwa warunki zostały podane przez prawodawcę w normie kanonicznej dla zaistnienia poważnej konieczności, a mianowicie 1) „należyte wyspowiadanie” się przez wiernych; 2 „w odpowiednim czasie”; taka niemożliwość musi łączyć się z faktem, że bez ich winy „przez długi czas” byliby pozostawieni bez otrzymania łaski sakramentalnej. c) pierwszy warunek, niemożliwość „należytego” wysłuchania spowiedzi „w odpowiednim czasie”, odnosi się jedynie do czasu, jaki rozsądnie jest potrzebny do spełnienia tego, co istotne, by sakrament był udzielony w sposób ważny i godny, nie zaś do dłuższej duszpasterskiej rozmowy, która może być odłożona d chwili, gdy okoliczności będą bardziej sprzyjające. Czas rozsądnie konieczny do wyspowiadania penitentów zależeć będzie od psychicznych i fizycznych możliwości spowiednika lub kilku spowiedników oraz od samych penitentów. d) jeśli chodzi o drugi warunek, potrzeba roztropnego osądu, aby ocenić, jak długi powinien być okres pozbawienia łaski sakramentalnej, aby zaistniała prawdziwa niemożliwość zgodnie z kanonem 960, skoro nie ma zagrażającego niebezpieczeństwa śmierci. Osąd takie nie jest roztropny, jeśli zniekształca sens niemożności fizycznej lub moralnej, co na przykład miałoby miejsce, gdyby zostało uznane, iż okres krótszy od jednego miesiąca oznaczałaby pozostawienie penitentów „przez długi czas” w stanie raku łaski sakramentalnej. Ojciec Święty Jan II podkreśla w swoim liście, aby nie tworzyć sytuacji pozornej poważnej niemożliwości korzystania ze spowiedzi jedynie przez zaniedbanie zwyczajnego i systematycznego korzystania z owoców łaski sakramentu pokuty. Czasem ma się wrażenie, iż wierni te dwa sposoby sprawowania sakramentu stawiają na równi, a w istocie rzeczy tak nie jest, gdyż absolucja generalna jest jedynie sposobem nadzwyczajnym o którym powiedziano wcześniej. Na koniec podkreślmy jeszcze raz, iż sam napływ większej ilości penitentów czy to z okazji odpustu, pielgrzymki czy innej uroczystości cieszącą się wielką ilością wiernych, nie stanowi wystarczającego powodu do zastosowania absolucji generalnej. Spowiedź jako sakrament pokuty i pojednania ma szczególne znaczenie dla Kościoła powszechnego w świecie, gdyż stanowi skuteczny środek obdarowywania indywidualnie w
Słowa kluczowe: Penitent, Pojednanie, Grzech, Łaska, Absolucja
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Sylwester Kasprzak and ",
title = "Kanoniczne aspekty sakramentu pokuty i pojednania w świetle Motu Proprio ''Misericordia dei'' Jana Pawła II",
journal = "Roczniki Nauk Prawnych",
year = "2006",
number = "1",
pages = "301-331"
}
Cytowanie w formacie APA:
Kasprzak, S. and (2006). Kanoniczne aspekty sakramentu pokuty i pojednania w świetle Motu Proprio "Misericordia dei" Jana Pawła II. Roczniki Nauk Prawnych, 1, 301-331.