Topika judajska a topika Zagłady w najnowszej literaturze polskiej. Wstępne rozpoznania
[Judaic and Shoah topoi in the newest Polish narrative. Reconnaissance]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Teksty Drugie (ISSN: 0867-0633)
Rok wydania: 2019
Numer czasopisma: 4
Strony od-do: 243-265
Streszczenie: Pierwszym badaczem, który zaobserwował przenikanie topiki judajskiej do polskiej literatury był Władysław Panas, który wskazał trzy źródła tej topiki: Torę pisaną (Biblia hebrajska), Torę ustną (Talmud i literatura post-rabiniczna) i Kabałę (tradycja mistyczna), stanowiące skarbnicę obrazów i wyznaczające kod kulturowy. Panas opisał obszerny korpus toposów przetwarzanych w wyobraźni artystycznej literatów polskich pochodzenia żydowskiego (choć nie tylko ich) do czasów Zagłady. Ona zakłóciła bowiem ten proces, gdyż okazała się nie do opisania według tropów wytworzonych przez tradycję judaistyczną. W efekcie powstała nowa żydowska topika modernistyczna. Badaczem, który zapoczątkował próbę jej nazwania i uporządkowania był Sławomir Buryła. Artykuł pogłębia kwestię sposobów uzewnętrzniana się topiki Shoah w najnowszej (po roku 2000) polskiej literaturze przede wszystkim na przykładzie prozy Igora Ostachowicza (Noc żywych Żydów, 2012), zawierającej takie toposy Zagłady jak: antysemici/neonaziści, dewaluacja wartości, drugie/trzecie pokolenie, miejsce-po-aryjskiej stronie, miejsce-po-getcie, miejsce-po-lagrze, Muranów, pogrom, sprawiedliwi, trauma Zagłady, walka o pamięć, żywe trupy/żydowskie zombi, oraz ich związki z topiką judajską.
Słowa kluczowe: topika judajska, topika Zagłady, Shoah, najnowsza literatura polska
Dostęp WWW: http://tekstydrugie.pl/pl/biblio/maranizm-nowoczesny/
DOI: 10.18318/td.2019.4.15
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Sławomir Żurek",
title = "Topika judajska a topika Zagłady w najnowszej literaturze polskiej. Wstępne rozpoznania",
journal = "Teksty Drugie",
year = "2019",
number = "4",
pages = "243-265"
}
Cytowanie w formacie APA:
Żurek, S. (2019). Topika judajska a topika Zagłady w najnowszej literaturze polskiej. Wstępne rozpoznania. Teksty Drugie, 4, 243-265.