Katecheza a osoba. Wybrane zagadnienia z metodologii personalistycznej w katechezie
[Catechesis and the person. Selected Issues in the Personalistic Methodology in Catechesis]
Książka naukowa recenzowanaMiejsce: Lublin
Rok wydania: 2010
Streszczenie: Działalność katechetyczna Kościoła, służąca stałej formacji religijnej wierzących, jest w sposób konieczny związana z rzeczywistością osoby. Przedmiot, podmiot i cel katechezy w swej strukturze wskazują bowiem na świat osobowy; Trój-Osobowy Bóg, Kościół jako rzeczywistość osobowa, osoba katechety i osoba katechizowanego wyznaczają i tworzą personalistyczną przestrzeń duszpasterskiej aktywności, która ma prowadzić do ugruntowania osobowej wiary chrześcijan przez wprowadzenie ich w zażyłą relację z Chrystusem. Jan Paweł II uczył: „Religijność bowiem stanowi najwznioślejszy wyraz osoby ludzkiej, gdyż jest szczytem jej rozumnej natury”. Cała osoba ludzka jest zwrócona ku Bogu, ona niejako pierwsza otwiera się na transcendencję. Zespolenie człowieka z Bogiem dokonuje się poprzez osobę i w osobie. To osoba, która jest nadsyntezą duszy i ciała, wprowadza całego człowieka w relację z Osobami Bożymi. Ten związek osoby człowieka z Osobami Trójjedynego Boga jest najwyższą formą istnienia człowieka. Człowiek jako istota relacyjna „na tyle jest sobą, na ile jest bliski całkowicie Boga, […] staje się w pełni sobą w miarę, jak zbliża się do całkowicie Innego, do Boga”. Całkowita komunia z Bogiem dokonuje się w Osobie Chrystusa, w Nim człowiek przekracza samego siebie w stronę Boga. Chrystus jako Człowiek Ostateczny jest drogą i wzorem ukazującym, ku czemu zmierza ostatecznie cały człowiek. Jest miejscem spotkania: „zbiera” całe ludzkie istnienie i włącza je w relację z Bogiem. Tak więc relacja i komunia dokonują się w misterium osoby. Owo wejście w zażyłość z Bogiem przez Chrystusa jest sposobem wyrażenia przez człowieka swej osoby. Takiemu zespoleniu służy katecheza w swych podstawowych i najważniejszych założeniach. Można powiedzieć, że katecheza nie ma racji bytu poza światem osób – tylko w nim ma sens, może się realizować i rozwijać; jest ze swej istoty personalistyczna. Zasada sformułowana przez Jana Pawła II w encyklice Redemptor hominis: „człowiek jest drogą Kościoła”, implikuje kolejną zasadę: „człowiek jest drogą katechezy”. Katecheza kroczy drogą człowieka, drogami społeczności ludzkich. Katecheza jest odpowiedzialna za prawdę zbawczą i odpowiedzialna za służbę człowiekowi. Podobnie jak Jezus Chrystus. Wszedł w historię ze względu na człowieka i zmierzał do Ojca w ludzkiej naturze jako prawdziwy Bóg i prawdziwy Człowiek. Odwieczny Logos stał się ciałem (por. J. 1, 14), wskutek Wcielenia Syn Boży (Osoba Słowa) dokonał szczególnego spełnienia misterium człowieka, objawił całą ludzką istotę. Związał się z człowiekiem więzami osoby. Człowiek stał się „miejscem” epifanii Boga. Poprzez Wcielenie Jezus Chrystus objawił prawdę o Bogu i prawdę o człowieku, ale przede wszystkim dał światu samego Boga. Odtąd każdy człowiek może dostrzec sens swojej egzystencji w wiecznym życiu Osób Trójjedynego. „Bóg stał się człowiekiem, żeby go z Sobą pojednać i wziąć go do swego życia osobowego” wyjaśnia K. Góźdź. Cała zatem historia zbawienia jest skierowana ku osobie i w osobie otrzymuje swój pełny sens. Podobnie Kościół podejmuje katechezę nie dla jakiejś idei, lecz zawsze dla osoby – konkretnej i rzeczywistej. Wszystko, co w tym celu organizuje i przekazuje, ma na względzie osobę, która jest zarazem inspiracją i motywacją przepowiadania; jest drogą, którą podąża katecheza. W takiej perspektywie katechezę można rozumieć, jako wydarzenie nie tylko prowadzące do poznania Boga, prawd wiary, życia chrześcijańskiego, lecz także do poznania siebie w świetle Boga objawionego w Jezusie Chrystusie. Przekazywanie natomiast prawdy o Bogu służy przede wszystkim przekazywaniu prawdy o człowieku – o perspektywie wyniesienia człowieka do życia we Wspólnocie Trójcy, czyli o jego spełnieniu jako osoby. Nasuwa się tu argument, pomagający zrozumieć, że obecność w szkole lekcji religii w niczym nie narusza wolności uczniów ani nie sprzeciwia się tolerancji światopoglądowej, religijnej czy wyznaniowej, bowiem treści katechezy dotyczą prawdy o człowieku, o jego życiu, powo
Słowa kluczowe: osoba, system, personalizm, antropologia, heremenutyka, humanizm, dialog, katecheza, wychowanie, edukacja, emigracja, kultura, Chrystus, Bóg, ekonomia, modlitwa, liturgia, eklezjologia, Kościół, dogmat
Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Piotr Goliszek",
title = "Katecheza a osoba. Wybrane zagadnienia z metodologii personalistycznej w katechezie",
year = "2010",
}
Cytowanie w formacie APA:
Goliszek, P. (2010). Katecheza a osoba. Wybrane zagadnienia z metodologii personalistycznej w katechezie. Lublin: