Problem rozumienia przyczyny u presokratyków. Przejście od arche do aitia
[The Understanding of Cause by Presoceatics. The Trasition from arche to aitia]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Studia Ełckie (ISSN: 1896-6896)
Rok wydania: 2013
Tom: 15
Numer czasopisma: 4
Strony od-do: 467-481
Streszczenie: Poszukiwanie przyczyn występujących w świecie natury stanowiło pierwotny ideał badań filozoficznych. Próbowano odkryć podstawowy budulec (pra-element), który jednocześnie miał stanowić pierwotną zasadę (¢rc») życia oraz przemian zachodzących w świecie. W tym nurcie pojawili się filozofowie jak Heraklit, Empedokles, Anaksagoras czy Diogenes z Apollonii, którzy starali się w szerszym kontekście przyczynowym ukazać rzeczywistość i procesy w niej zachodzące. Położyli oni akcent na materialne i dynamiczne przyczyny powstawania i istnienia rzeczy, które wykraczają ponad jednorodną zasadę. Różnorodność zjawisk zachodzących w świecie wymaga bowiem wskazania różnego rodzaju przyczynowania, co stało się znaczącym krokiem do ściśle filozoficznego pojmowania rzeczywistości. Występuje u nich wyraźne rozróżnienie funkcjonowania przyczyn, co zapoczątkowało właściwe dla późniejszych filozofów (Platona, a szczególnie Arystotelesa) pojmowanie przyczyny w znaczeniu a„t…a. Jednak istnienie i działanie przyczyn pozostaje w tym nurcie całkowicie zależne od tego, co stanowi podstawę materialną rzeczywistości. Konsekwencje wynikające z przedstawionych stanowisk utwierdzają w przekonaniu, że zostały one zdominowane przez fizykalny obraz świata.
Słowa kluczowe: arche, aitia, przyczyna, zasada, materia, presokratycy
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Paweł Gondek",
title = "Problem rozumienia przyczyny u presokratyków. Przejście od arche do aitia",
journal = "Studia Ełckie",
year = "2013",
number = "4",
pages = "467-481"
}
Cytowanie w formacie APA:
Gondek, P. (2013). Problem rozumienia przyczyny u presokratyków. Przejście od arche do aitia. Studia Ełckie, 4, 467-481.