Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu : studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa
[Pedagogical Profile on Educational Sciences :The Study with References to the Pedagogy of Nursing]
Książka naukowa recenzowanaMiejsce: Lublin
Rok wydania: 2012
Streszczenie: Studium pt. Profil pedagogiczny nauk o wychowaniu, wpisując się w obszar badań pedagogiki ogólnej, podejmuje problem pedagogicznego profilu nauk o wychowaniu, zmierzając do uwzględnienia specyfiki zarówno działalności wychowawczej (praxis), jak i myślenia pedagogicznego (theoria), w wielości ich odmian ujmowanych określeniem „nauk o wychowaniu”, które Stefan Wołoszyn widział jako odzwierciedlenie obrazu tworzonego przez filozofię wychowania i pedagogikę naukową opartą na badaniach empirycznych (potrzebujących przecież praktyki). W takim kontekście ze złożonego i zróżnicowanego zespołu nauk o wychowaniu szczególnie wyraźnie wyodrębnia się pedagogika ogólna jako dyscyplina, która nie będąc ani tylko sztuką, ani tylko wiedzą, staje się rzeczywiście systemem wiedzy i wymaga specyficznego podejścia stanowiącego przedmiot poszukiwań w niniejszym studium. W nawiązaniu do pionierskich analiz Martina Bubera (1878-1965) – Über das Erzieherische (1927), jak również Romano Guardiniego (1885-1968) – Grundlegung der Bildungslehre (1928) oraz fenomenologicznych inspiracji Edmunda Husserla (1859-1938) i św. Edyty Stein (1891-1942), obecne studium podejmuje badania nad specyfiką i profilem myślenia i działania w zakresie wychowania, mające służyć tak lepszemu zrozumieniu istoty wychowania jak i specyfice pedagogiki, abyśmy – jak stwierdzał J. Speck – znowu zaczęli „być ludźmi, związanymi z istotą naszego bytu, abyśmy znowu stanęli wobec rzeczy, wobec pełnej rzeczywistości, abyśmy z respektem potrafili odczuwać istotę tych rzeczy”. Zastosowana w tytule kategoria „profil”, rozpatrywana w znaczeniu etymologicznym, zawiera w sobie wyrazy: pro (łac. przed, naprzód, dla, wobec) i filare (od łac. filum – snuć, prząść; także filigran, m.in. znak wodny na papierze), wiążąc się tym samym przez słowo profilare z czynnością nakreślenia, zarysowywania jakiegoś przedmiotu, sylwetki, czy obrysu twarzy. W analogicznym znaczeniu w niniejszym studium dąży się do zarysowania ujęcia tego wszystkiego, co zbliża do siebie nauki o wychowaniu i co stanowi o ich rysie (charakterze) pedagogicznym, czyli o swoistym w nich znaku pedagogicznym – a co potrafi czytać, analizować i interpretować pedagogika ogólna w ramach swojej roli jaką pełni w grupie dyscyplin o charakterze pedagogicznym. Tym znakiem, najbardziej istotnym rysem nauk o wychowaniu, wydaje się być sam człowiek, dlatego w gruncie rzeczy jest to studium o człowieku. Pedagogika ogólna natomiast, jako ogólna dyscyplina wiedzy o wychowaniu i kształceniu człowieka, tym samym jako system wiedzy naznaczony rysem antropologicznym, posiada szczególną zdolność wiązania ze sobą koncepcji, teorii i praktyk edukacji. Tkwiąc w „kompleksie nauk pedagogicznych” (K. Sośnicki), pedagogika ogólna jednoczy i ogniskuje w sobie poszczególne dyscypliny pedagogiczne i przez analizę istotową (ejdetyczną) wychowania, odnosi prowadzone analizy, do konkretnych rodzajów i obszarów działalności wychowawczej. Takie odniesienie się do konkretnej działalności jest nieodzowne, gdyż nie można rezultatów tych analiz opracowywać zbyt ogólnie, tak by mogły być przydatne dla wszystkich, gdyż zamieniałyby się one zbyt łatwo w jakąś teorię np. czysto psychologiczną. Stąd poszukiwania profilu pedagogicznego nauk o wychowaniu należy prowadzić zarówno jako refleksję w głąb jak też odnosić ją do konkretnych obszarów badań nauk o wychowaniu czy subdyscyplin pedagogicznych: do rzeczywistości szkolnej (pedagogika szkolna) czy chronologicznie wcześniejszej – przedszkolnej (pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna) lub wreszcie młodzieży, czy pedagogiki dorosłych. W tym sensie wybieramy pedagogikę pielęgniarstwa z nadzieją, że taki wybór, zwłaszcza przez kategorie opisujące działalność pielęgniarek jako: towarzyszenie, pielęgnowanie, służenie, pomaganie, uzdrawianie, staną się istotne dla rozumienia wychowania w ogóle i pedagogicznego profilu nauk o wychowaniu.
Słowa kluczowe: pedagogiczny profil; nauki o wychowaniu; systemowe ujęcia i systemy pedagogiczne
Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Marian Nowak",
title = "Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu : studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa",
year = "2012",
}
Cytowanie w formacie APA:
Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu : studium z odniesieniami do pedagogiki pielęgniarstwa. Lublin: