Personalistic Pedagogy and Transcendence - Pedagogika personalistyczna a transcendencja
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: PAEDAGOGIA CHRISTIANA (ISSN: 1505-6872)
Rok wydania: 2021
Tom: (47) 2021
Numer czasopisma: nr 1, 47, 2021
Strony od-do: 59-82
Streszczenie: Abstrakt: W artykule koncentruję uwagę na personalistycznej pedagogice i na jej relacji do transcendencji, określanej przez Karola Wojtyłę jako „inne określenie osoby” z racji ścisłego związku z urzeczywistnieniem się człowieka jako oso-by (Wojtyła, 1993, s. 230). W tym względzie koncentruję uwagę na odniesieniach do transcendencji w opracowaniach wybranych personalistów, wskazujących m.in. na duchowy i transcendujący wymiar cielesny – charakter osoby ludzkiej. Artykuł w swojej strukturze proponuje podjęcie refleksji nad następującymi zagadnieniami: 1) duchowy i transcendujący wymiar cielesny – charakter osoby ludzkiej; 2) transcendencja osoby ludzkiej i jej dążenie do wartości w wielorakości personalizmów; 3) „naturalizacja” kategorii „osoba” a otwarcie na transcendencję; 4) transcendencja w personalizmie historycznym oraz personalizmie metafizycznym i teologicznym; 5) wychowanie jako proces między naturą, kulturą a transcendencją. Według Karola Wojtyły, gdy mówimy o transcendencji w relacji do osoby ludzkiej, powinniśmy uwzględnić trzy jej wymiary: 1) transcendencja w czynie; 2) transcendencja wobec drugiego „Ja”; 3) transcendencja wobec Boga. Życie biologiczne nigdy nie jest w stanie wytłumaczyć życia duchowego i to właśnie życie duchowe nadaje sens życiu biologicznemu, gdyż jedynie sfera ducha objawia nam wartość życia osobowego i sens ludzkiej egzystencji. Prowadzi to w konsekwencji do konieczności rozdzielenia refleksji nad światem i nad człowiekiem. W tym znaczeniu zarówno w refleksji teoretycznej, jak i w praktycznym działaniu podkreśla się i wskazuje na respektowanie „tajemnicy dziecka”, tym bardziej możliwe do przyjęcia w klimacie wiary i przy otwarciu się na transcendencję. Proces wychowania i nauczania można ujmować powierzchownie, w sensie płytkim, w którym można pozostawać zamkniętym na możliwości i potencjał rozwoju człowieka. Epistemologiczne rozróżnienia związane z Maritainowskimi poziomami poznania pozwalają zauważyć przynajmniej dwa rodzaje nauczania i wychowania (płytkie i głębokie). Osoba ludzka może zatrzymać się (z różnych względów) na niższym poziomie egzystencji i porzucić wszelkie aspiracje do wyższych wartości i do transcendencji. Tutaj możemy upatrywać pomoc w zrozumieniu roli pozostawania otwartymi na transcendencję w pedagogice personalistycznej
Słowa kluczowe: personalizm; personalizm historyczny; personalizm metafi-zyczny; pedagogika personalistyczna; transcendencja; wymiar cielesny i duchowy; osoba; natura; kultura; życie biologiczne i życie duchowe.The crisis of the 1930s, related, among other things, to the aspirations promoting liberal individualism on the one hand, and collectivism and mas-sification on the other, became an important reason for the search for the so-called ‘third way’, associated with Emmanuel Mounier (1905–1950), and a group of his friends, who started to point to the ‘personalistic and com-munitarian revolution’ as a way out of the returning old currents of thought and misunderstandings concerning, for example, economic collectivisation, and, respectively, the limits of existentialism and reductionism to a kind of communist Marxism. Personalism, much more than a conceptual system, became for them a certain perspective of ‘militant thinking’, which placed its centre in the per-son, and for which the communitarian di
Dostęp WWW: https://wydawnictwo.umk.pl/pl/products/5566/paedagogia-christiana-1472021-pedagogical-personalism-and-god
DOI: DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2021.003
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Marian Nowak",
title = "Personalistic Pedagogy and Transcendence - Pedagogika personalistyczna a transcendencja",
journal = "PAEDAGOGIA CHRISTIANA",
year = "2021",
number = "nr 1, 47, 2021",
pages = "59-82"
}
Cytowanie w formacie APA:
Nowak, M. (2021). Personalistic Pedagogy and Transcendence - Pedagogika personalistyczna a transcendencja. PAEDAGOGIA CHRISTIANA, nr 1, 47, 2021, 59-82.