Akustyczna teoria dźwięku muzycznego Josepha Sauveura
[Joseph Sauveur’s acoustic theory of musical sound]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL - Lublin i Fundacji Jana Pawła II - Rzym (ISSN: 0860-8024)
Rok wydania: 2019
Tom: 32
Numer czasopisma: 126
Strony od-do: 114-147
Streszczenie: W artykule omówiona została nowatorska teoria dźwięku muzycznego, którą Joseph Sauveur (1653-1716), jeden z „ojców współczesnej akustyki muzycznej”, zaprezentował w roku 1701 w paryskiej Akademii Nauk. Zarysowano miejsce owej teorii w dziejach myśli naukowej i muzycznej siedemnastego i osiemnastego wieku, ukazano jej powiązania z praktyką i teorią muzyki tego czasu, zaakcentowano metodologiczne nowatorstwo badań prowadzonych przez francuskiego uczonego oraz przełomowość wypracowanych przez niego konkluzji, które przewartościowały dotychczasowe kanony myśli muzycznej, a także ukazano wpływ jego dokonań na dalszy rozwój akustyki. Po omówieniu i skonfrontowaniu ze sobą dwóch wzajemnie wykluczających się idei, z których wyrósł zamysł Sauveura (odniesienia do naturalnych wzorców obecnych w przyrodzie i świadomej rezygnacji z takiego odniesienia), zaprezentowano główne założenia jego teorii: ustalenie punktu odniesienia dla określenia wysokości wszystkich stosowanych w praktyce muzycznej dźwięków (franc. son fixe), stworzenie precyzyjnych jednostek miary określającej wielkość interwałów (meridy i eptameridy), opracowanie nowej metody dodawania i odejmowania interwałów za pomocą działań logarytmicznych, sformułowanie śmiałej, jak na owe czasy, teorii wewnętrznej złożoności dźwięku muzycznego (w którym wyróżnić można ton podstawowy i alikwoty) oraz nowego systemu muzycznego. Hermeneutyczna analiza przedstawionych faktów wskazuje na konieczność zmiany utrzymującego się w wielu pracach naukowych z zakresu teorii muzyki jednostronnego postrzegania dokonań Sauveura. Nie ma wątpliwości, że dokonania autora Principes d’acoustique et de musique wywarły znaczący wpływ na myśl muzyczną osiemnastego wieku i winny być rozpatrywane nie tylko na płaszczyźnie nauk matematyczno-fizycznych, ale również na polu teorii muzyki i sztuki muzycznej.
Słowa kluczowe: muzyka, teoria muzyki, akustyka, Joseph, Sauveur, XVIII wiek, Francja, myśl muzyczna, oświecenie, dźwięk
Dostęp WWW: http://www.ethos.lublin.pl/index.php?mod=products&pid=100674&mid=9&mref=342
DOI: 10.12887/32-2019-2-126-09
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Miłosz Aleksandrowicz",
title = "Akustyczna teoria dźwięku muzycznego Josepha Sauveura",
journal = "Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL - Lublin i Fundacji Jana Pawła II - Rzym",
year = "2019",
number = "126",
pages = "114-147"
}
Cytowanie w formacie APA:
Aleksandrowicz, M. (2019). Akustyczna teoria dźwięku muzycznego Josepha Sauveura. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL - Lublin i Fundacji Jana Pawła II - Rzym, 126, 114-147.