"Teologia przepięknej i łaskami słynącej statuy Matki Najświętszej Sejneńskiej". Dzieło sztuki jako obiekt kultu i duszpasterskie wyzwanie
[“THE THEOLOGY OF THE BEAUTIFUL AND GRACIOUS STATUE OF THE MOST BLESSED MOTHER OF SEJNY”: A WORK OF ART AS AN OBJECT OF WORSHIP AND A PASTORAL CHALLENGE ]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Rok wydania: 2021
Tom: LXIX
Numer czasopisma: zeszyt 4
Strony od-do: 59-83
Streszczenie: Jedną z wielu spektakularnych inicjatyw duszpasterskich prymasa Stefana Wyszyńskiego były koronacje papieskimi koronami kultowych wizerunków maryjnych. Przeprowadził ich czterdzieści siedem, jedną z ostatnich była koronacja rzeźby Matki Bożej Sejneńskiej. Artykuł poświęcony jest analizie kazania koronacyjnego wygłoszonego 7 września 1975 roku w Sejnach. Ukoronowana figura należy do typu ikonograficznego tzw. Madonn Szafkowych, do grupy rzeźb pomorskich, których powstanie łączono z zakonem krzyżackim; jej pierwotne pochodzenie i dzieje nie są znane. W 1602 roku, wraz z fundacją klasztoru dominikanów, pojawiła się w Sejnach i bardzo szybko została otoczona. Kult ten przetrwał kasatę klasztoru i jest żywy do dziś. Kontrowersyjna ikonografia Maryi z Dzieciątkiem skrywająca w swoim wnętrzu Trójcę Świętą (Tron Łaski) stanowiła wyzwanie dla opiekunów sanktuarium. W XVII-XIX obserwujemy proces powolnego wycofywania rzeczywistego wizerunku rzeźby i tworzenia jego kreacji na potrzeby kultu, poczynając od okrycia jej metalową sukienką, aż do zakazu otwierania figury włącznie. Kazanie koronacyjne ma wydźwięk trynitarny i w całości służy przekazaniu wiernym prawdy o działaniu Trójcy Świętej w życiu Kościoła oraz Jej szczególnej relacji z Maryją. W konkluzji Prymas Wyszyński nadał kultowej figurze nowe miano – „Maryja od Trójcy Świętej”. Tym samym dokonał rewitalizacji średniowiecznej ikonografii, wykorzystując nie tylko jej pierwotną wymowę ideową, ale także wpisując ją w aktualną posoborową mariologię trynitarną, zawartą w Konstytucji o Kościele Lumen gentium, a także w Adhortacji Pawła VI Marialis cultus. Jest to jedyne kazanie koronacyjne Prymasa Wyszyńskiego w całości inspirowane ikonografią koronowanego wizerunku kultowego.
Słowa kluczowe: Stefan Wyszyński, Sejny, Madonna Szafkowa, ikonografia maryjna, Tron Łaski, kazanie koronacyjne
DOI: https://doi.org/10.18290/rh21694spec-4
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Aneta Kramiszewska",
title = "''Teologia przepięknej i łaskami słynącej statuy Matki Najświętszej Sejneńskiej''. Dzieło sztuki jako obiekt kultu i duszpasterskie wyzwanie",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2021",
number = "zeszyt 4",
pages = "59-83"
}
Cytowanie w formacie APA:
Kramiszewska, A. (2021). "Teologia przepięknej i łaskami słynącej statuy Matki Najświętszej Sejneńskiej". Dzieło sztuki jako obiekt kultu i duszpasterskie wyzwanie. Roczniki Humanistyczne, zeszyt 4, 59-83.