Spółdzielnia na rynku wybranych usług w Polsce
[The Cooperative in Selected Service Markets in Poland]
Książka naukowa recenzowanaWspółautorzy: Maria Zuba-Ciszewska, Grzegorz Kotliński
Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2021
Streszczenie: Hipotezą niniejszej monografii jest stwierdzenie, że zmniejsza się liczba, a przez to udział spółdzielni wśród innych podmiotów gospodarczych, świadczących usługi. Biorąc pod uwagę rodzaje działalności prowadzonych przez spółdzielnie w Polsce i ich obecność na wielu rynkach usług, weryfikację hipotezy autorzy ograniczyli do trzech wybranych rynków usług. Celem prezentowanej pracy jest przedstawienie roli spółdzielni na wybranych rynkach usług, tj.: bankowym, rolniczym i mieszkaniowym. W tych branżach forma spółdzielcza ma względnie najbogatsze lub najdłuższe tradycje funkcjonowania, co umożliwia przeprowadzanie przekrojowych analiz. W pierwszym rozdziale pracy skoncentrowano się na spółdzielni, jako podmiocie funkcjonującym na rynku. Opisano w nim początki rozwoju całego ruchu spółdzielczego na ziemiach polskich, a następnie skoncentrowano się na formie organizacyjno-prawnej, jaką jest spółdzielnia. Wskazano podstawy prawne jej funkcjonowania, reguły członkostwa, organy, procedurę zakładania i etapy funkcjonowania (łączenie, podział, likwidacja, upadłość), a także organy samorządu spółdzielczego w Polsce. W dalszej części przedstawiono rolę spółdzielni w polskiej i światowej gospodarce. Kolejne trzy rozdziały zawierają opisy działalności podmiotów sektora spółdzielczego na wybranych rynkach. Charakteryzując w rozdziale drugim bankowość spółdzielczą opisano historię jej rozwoju, aktualne ramy prawne funkcjonowania banków spółdzielczych oraz ich organizację, tj. banki zrzeszające, systemy IPS, a także inne instytucje sektora bankowego współpracujące z tymi podmiotami. Dokonano oceny sytuacji finansowej oraz oferty usług sektora bankowości spółdzielczej. Na koniec zaprezentowano wyzwania stojące przed bankami spółdzielczymi w Polsce. Trzeci rozdział dotyczy usługowych spółdzielni rolniczych. Przedstawiono w nim przyczyny powstania kółek rolniczych odnosząc się do trudnej sytuacji ekonomicznej włościan w XVIII i XIX wieku, a także dalszy rozwój spółdzielni kółek rolniczych. Scharakteryzowano branże spółdzielni kółek rolniczych i spółdzielni usług rolniczych prowadzących działalność gospodarczą oraz dokonano oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej funkcjonujących spółdzielni. Opisano także spółdzielnie będące w likwidacji i wykreślone z rejestru przedsiębiorców, w tym także symptomy ekonomiczno-finansowe towarzyszące likwidacji wskazanych podmiotów. W kolejnym punkcie rozdziału zaprezentowano działalność rolniczych spółdzielni usługowych w praktyce. W czwartym rozdziale, dotyczącym spółdzielni na rynku usług mieszkaniowych, określono znaczenie posiadania mieszkania w hierarchii potrzeb ludzkich, a także zaprezentowano zasoby mieszkaniowe w Polsce w przekroju własnościowym. Charakterystyka spółdzielczości mieszkaniowej obejmowała historię jej powstania i rozwoju, podstawy prawne funkcjonowania, przedmiot działalności, organy oraz prawa członków spółdzielni. Wśród praw władania nieruchomościami przez członków spółdzielni przedstawiono: spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz prawo odrębnej własności lokalu. W rozdziale tym opisano najem lokali będących w zarządzie spółdzielni, zamianę mieszkań spółdzielczych, źródła wpływów spółdzielni mieszkaniowej i ich przeznaczenie. W ostatnim punkcie zaprezentowano m.in. strukturę i liczbę spółdzielni mieszkaniowych w Polsce (aktywnych, w stanie upadłości, w likwidacji) w przekroju: określonego w PKD rodzaju działalności, województw oraz wielkości posiadanych przez nie zasobów mieszkaniowych. Zakończenie książki zawiera podsumowanie przeprowadzonych analiz branżowych, wysnute na ich podstawie uniwersalne wnioski, a także wskazuje na nowy typ spółdzielni (spółdzielnie socjalne), które zwiększają swoją obecność w przestrzeni publicznej i rynki, na których one funkcjonują.
Słowa kluczowe: spółdzielnia
Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Janina Kotlińska and Maria Zuba-Ciszewska and Grzegorz Kotliński",
title = "Spółdzielnia na rynku wybranych usług w Polsce",
year = "2021",
}
Cytowanie w formacie APA:
Kotlińska, J. and Maria Zuba-Ciszewska and Grzegorz Kotliński(2021). Spółdzielnia na rynku wybranych usług w Polsce. Lublin: