Tyta Liwiusza "Dzieje rzymskie" hrabiego Ossolińskiego. Pierwszy polski przekład Ab urbe condita
[The first polish translation of Livius' "Ab urbe condita" by count Józef Maksymilian Ossoliński ]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką (ISSN: 1899-2722)
Rok wydania: 2018
Tom: 12
Strony od-do: 49-60
Streszczenie: Artykuł jest poświęcony pierwszemu, niekompletnemu przekładowi na język polski dzieła Ab Urbe condita Tytusa Liwiusza . Tłumaczem był niewidomy hrabia, Józef Maksymilian Ossoliński, absolwent jezuickiego Collegium Nobilium w Warszawie . W kontekście uwag zamieszczonych we wstępie do swego przekładu, tłumacz jawi się jako osoba w pełni świadoma trudności, jakie mogą pojawić się w trakcie pracy . Jednocześnie jego poglądy na tłumaczenie korespondują z tymi, które głosili teoretycy i praktycy sztuki przekładu polskiego Oświecenia . Przeprowadzona w artykule analiza porównawcza trzech fragmentów oryginalnego tekstu Liwiusza i przekładu Ossolińskiego pokazuje słabe strony oświeceniowego tłumaczenia: długie, zawiłe zdania, nadużywanie archaizmów, stosowanie kwiecistych metafor oraz wzbogacanie treści oryginalnej . Chociaż sam przekład nie odpowiada dzisiejszym standardom, to jednak warto docenić trud Ossolińskiego . Ociemniały hrabia podjął się pracy nad przekładem nie tylko, by „pogodzić się” z kalectwem, ale też ze względów patriotycznych . Chciał pokazać młodzieży piękno i bogactwo języka polskiego w okresie fascynacji językiem i kulturą francuską.
Słowa kluczowe: Ossoliński, Liwiusz, polskie oświecenie, tłumaczenie, historiografia


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Agnieszka Dziuba",
title = "Tyta Liwiusza ''Dzieje rzymskie'' hrabiego Ossolińskiego. Pierwszy polski przekład Ab urbe condita",
journal = "In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką",
year = "2018",
pages = "49-60"
}

Cytowanie w formacie APA:
Dziuba, A. (2018). Tyta Liwiusza "Dzieje rzymskie" hrabiego Ossolińskiego. Pierwszy polski przekład Ab urbe condita. In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką, 49-60.