Prawo rzymskie i jego nauczanie w Polsce
[Roman law and teaching it in Poland]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2013
Tytuł publikacji: Synteza prawa polskiego 1918-1939
Redaktorzy: Tadeusz Guz, Jan Głuchowski, Maria Pałubska
Strony od-do: 946-981
Streszczenie: W okresie międzywojennym w Polsce trwała dyskusja na temat miejsca prawa rzymskiego w edukacji prawniczej, a także jego roli dziejowej. Mimo tejże dyskusji, prawo rzymskie stanowiło ważny przedmiot wykładowy we wszystkich sześciu polskich uniwersytetach. Świadczy o tym między innymi fakt, iż wymiar obowiązkowych wykładów z tego przedmiotu w programach studiów prawniczych większości uczelni przekraczał normy określone przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Część środowisk uniwersyteckich borykała się z problemem niedoboru doświadczonych romanistów, którzy zasililiby obsadę katedr romanistycznych. Utrudnione warunki rozwoju nowopowstałych uniwersytetów sprawiły, że korzystały one z pomocy bogatszych doświadczeniem i kadrą naukową uczelni. W stosunku do niezbyt obszernych ram czasowych dwudziestolecia międzywojennego, dorobek romanistyczny tego okresu jest obfity i różnorodny. Obejmuje on zarówno tłumaczenia podręczników obcojęzycznych, jak i nowe podręczniki prawa rzymskiego polskiego autorstwa. W tym czasie można zaobserwować dużą aktywność romanistów w zakresie badań naukowych. Uprawiane były zasadniczo wszystkie działy prawa rzymskiego. Na czoło wysuwa się zwłaszcza papirologia prawnicza, ze względu na intensywny rozwój, tej nowej wówczas, dyscypliny naukowej, której polski reprezentant – Rafał Taubenschlag, zyskał uznanie nauki światowej. Rozwinięto działalność na polu badań nad interpolacjami. Intensywnie zgłębiano wpływy prawa rzymskiego na prawo polskie. Szerzej badane było również rzymskie prawo rodzinne oraz rzeczowe. Szczegółowa analiza dorobku romanistów okresu międzywojennego z pewnością wykracza poza założone przez autorkę cele i ramy niniejszego opracowania. Niewielki wycinek tej analizy w zakresie tworzonych wówczas podręczników do nauki prawa rzymskiego oraz przedstawienie przebiegu procesu nauczania tego przedmiotu w dwudziestoleciu międzywojennym zawiera monografia autorki „Nauczanie prawa rzymskiego w Polsce w okresie międzywojennym”Wyd. KUL, Lublin 2011. Z historycznego punktu widzenia czas pomiędzy wojnami to okres zamknięty, stanowi więc pole do dogłębnej eksploracji dla historyków prawa. Trzeba podkreślić, że badania nad znaczeniem dorobku romanistycznego tego okresu oraz jego wkładem do rozwoju nauki prawa rzymskiego stanowią ważny etap w rozwoju badań nad ewolucją prawa rzymskiego w Polsce.