Człowiek dorosły wobec wymagań związanych z funkcjonowaniem w różnych sferach życia: zawodowej i rodzinnej
[The adult under the pressure of demands to function in two life domains: work and family]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Psychologia Rozwojowa (ISSN: 1895-6297)
Rok wydania: 2008
Tom: 13
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 101-114
Streszczenie: W opracowaniu podjęto próbę charakterystyki wzajemnych oddziaływań między kluczowymi obszarami aktywności człowieka dorosłego: między pracą zawodową a życiem rodzinnym. W wyniku analizy skupień metodą k-średnich wyodrębniono różne typy przystosowania sfery pracy i życia rodzinnego z uwzględnieniem kierunku wpływu (pracy na rodzinę i rodziny na pracę) oraz jakości wpływu (nasilenie konfliktu i facylitacji) oraz podjęto próbę określenia, jaka konfiguracja uwzględnionych czynników wskazuje na harmonię między sferami a jaka - na brak przystosowania. W badaniach przyjęto następujące wskaźniki jakości przystosowania pracy zawodowej i życia rodzinnego: satysfakcja z życia, zadowolenie z małżeństwa, nasilenie zaburzeń psychicznych, poziom odczuwanego stresu w pracy oraz dokonana przez badanego ocena jego funkcjonowania w różnych sferach życia. Badaniami objęto 80 par małżeńskich, posiadających na wychowaniu co najmniej jedno dziecko w wieku poniżej 12 lat. Oboje małżonkowie byli aktywni zawodowo. W badaniach zastosowano następujące metody: Kwestionariusz Przystosowania Pracy i Rodziny będący polska adaptacją narzędzia Work-Family Fit Questionnaire stosowanego przez J. Grzywacza i wsp., Skalę Satysfakcji z Życia (SWLS) E. Dienera i wsp. W polskiej adaptacji Z. Juczyńskiego, Skalę Satysfakcji z Małżeństwa D. H. Olsona i wsp., dwuitemową skalę oceny dopasowania pracy i rodziny, Kwestionariusz do Subiektywnej Oceny Pracy w oprac. B. Dudek i wsp., Kwestionariusz Ogólnego Stanu Zdrowia D. Goldberga GHQ-28 w polskiej adaptacji Makowskiej i Merecz. Stwierdzono, że dobre przystosowanie pracy i rodziny wyraża się nie tylko w niskim poziomie konfliktu między tymi sferami ale również w odpowiednim nasileniu facylitacji. Wyniki badań wskazują, że nasilenie facylitacji między sferami w pewnym zakresie może minimalizować negatywne skutki nawet stosunkowo intensywnego konfliktu. Brak harmonii między obszarem pracy i życia rodzinnego wyraża się nie tylko w dużym nasileniu konfliktu ale jednocześnie w niskim poziomie facylitacji.
Słowa kluczowe: Konflikt Praca-Rodzina, Facylitacja Praca-Rodzina, satysfakcja życiowa, satysfakcja małżeńska, psychologiczny dobrostan, stres w pracy, teoria zachowania zasobów
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Bogusława Lachowska",
title = "Człowiek dorosły wobec wymagań związanych z funkcjonowaniem w różnych sferach życia: zawodowej i rodzinnej",
journal = "Psychologia Rozwojowa",
year = "2008",
number = "1",
pages = "101-114"
}
Cytowanie w formacie APA:
Lachowska, B. (2008). Człowiek dorosły wobec wymagań związanych z funkcjonowaniem w różnych sferach życia: zawodowej i rodzinnej. Psychologia Rozwojowa, 1, 101-114.