Koniec zimnej wojny, transformacja Europy Środkowej i Wschodniej a moc eksplanacyjna i prognostyczna teorii stosunków międzynarodowych
[The End of the Cold War, the Transformation of Central and Eastern Europe and the Explanatory-Prognostic Power of Theories of International Relations]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (ISSN: 1732-1395)
Rok wydania: 2019
Tom: 17
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 159-178
Streszczenie: Celem artykułu jest próba ukazania mocy eksplanacyjnej i prognostycznej teorii stosunków międzynarodowych (neorealizm, neoliberalny instytucjonalizm i konstruktywizm społeczny) w sytuacji widocznych problemów z przewidzeniem końca zimnej wojny i wyjaśnieniem procesu demokratyzacji w państwach Europy Środkowej i Wschodniej oraz innych częściach świata. W obliczu istotnych przemian, które miały wpływ na kształtowanie się nowego pozimnowojennego porządku międzynarodowego, należy zastanowić się nad znaczeniem teorii w przyjmowaniu odpowiednich strategii badawczych, aby z jednej strony, można było z jakimś stopniem prawdopodobieństwa przewidzieć bieg wydarzeń oraz z drugiej, wyjaśnić ich istotę i znaczenie. Koniec zimnej wojny oraz proces transformacji państw Europy Środkowej i Wschodniej stawiają więc generalne i niezwykle istotne pytanie o możliwość rozwijania naukowego podejścia do analizy stosunków międzynarodowych, które wychodzi poza jedynie krótkoterminową obserwację bieżących wydarzeń. W artykule poddane są analizie najważniejsze podejścia teoretyczne w kontekście przyjęcia takiej strategii badawczej, dzięki której można by odchodzić od dominacji skrajnych wykluczających się wzajemnie stanowisk. Toczone do tej pory wielkie debaty pokazały, że bogactwo w nauce wynika nie z jednostronnego podejścia, nawet jeżeli w pewnym momencie, czy okresie mamy do czynienia z supremacją określonej teorii czy podejścia metodologicznego. Fiasko nauki o stosunkach międzynarodowych w przewidzeniu końca zimnej wojny ukazało konieczność podjęcia takich działań, których zadaniem byłoby łączenie a nie wykluczanie. Koniec zimnej wojny i proces transformacji Europy Środkowej i Wschodniej są więc traktowane jako studia przypadku pomocne w testowaniu teorii stosunków międzynarodowych jako adekwatnych narzędzi do analizy zmieniającej się sytuacji międzynarodowej.
Słowa kluczowe: koniec zimnej wojny, proces demokratyzacji, Europa Środkowa i Wschodnia, teorie stosunków międzynarodowych
Dostęp WWW: https://ies.lublin.pl/pub/2020-01/RIESW_2019-1-07.pdf
DOI: 10.36874/RIESW.2019.1

---

Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Andrzej Podraza",
title = "Koniec zimnej wojny, transformacja Europy Środkowej i Wschodniej a moc eksplanacyjna i prognostyczna teorii stosunków międzynarodowych",
journal = "Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej",
year = "2019",
number = "1",
pages = "159-178"
}

Cytowanie w formacie APA:
Podraza, A. (2019). Koniec zimnej wojny, transformacja Europy Środkowej i Wschodniej a moc eksplanacyjna i prognostyczna teorii stosunków międzynarodowych. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, 1, 159-178.